Najczęstszy błąd z UNLESS w języku angielskim

W języku angielskim zawsze znajdą się przebiegłe konstrukcje gramatyczne, które wolimy omijać szerokim łukiem. Często słyszę od moich kursantów, że spójnik unless należy do tego zacnego grona… Mam jednak cichą nadzieję, że dziś nie masz wrogiego nastawienia do gramatyki i z czystej ciekawości dowiesz się czegoś nowego. No dobra, zakasujemy rękawy i bez dalszej zwłoki zabieramy się za naukę unless w języku angielskim. Obiecuję, że będzie krótko i treściwie, choć to pojęcie względne w przypadku nauczycieli języków obcych.

KIEDY STOSOWAĆ UNLESS W JĘZYKU ANGIELSKIM?

Jakkolwiek człowiek by się nie starał, jak by nie kombinował – za nic w świecie nie zdoła uchronić się przed unless. Wydaje się, że na lekcjach języka angielskiego poświęca się mu zdecydowanie za mało czasu. W gruncie rzeczy nasza znajomość okresów warunkowych ogranicza się najczęściej do stosowania spójnika if…not w połączeniu z odpowiednimi czasami gramatycznymi. Jeśli czegoś nie rozumiemy wystarczająco dobrze, to z miejsca pałamy do niego niechęcią. Pamiętaj – przyjaciół gramatycznych trzymaj blisko, ale wrogów jeszcze bliżej.

Spójnik unless najprościej mówiąc oznacza jeśli nie, a niekiedy chyba, że. Jak to z językiem angielskim zwykle bywa, wszystko zależy od kontekstu. Prześledźmy następujące przykłady:

Unless we leave now, we will miss our flight.
Jeśli nie wyjdziemy teraz, przegapimy nasz lot.

I’ll change my job unless I get a raise this year.
Zmienię pracę chyba, że dostanę podwyżkę w tym roku.

Unless it rains, we will throw a party in the garden.
Jeśli nie będzie padać, zorganizujemy imprezę w ogrodzie

Wnikliwy czytelnik zapewne zauważył już, że po spójniku unless nie stosujemy przeczenia. Niestety, jak się okazuje większość osób uczących się języka angielskiego popełnia ten rażący błąd. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że unless to poniekąd if tyle tylko, że z negatywnym zabarwieniem. Na egzaminach językowych – Cambridge English: First/ Advanced, TELC a nawet na maturze rozszerzonej, autorzy testów prześcigają się w pomysłach na coraz bardziej nietypowe zadania, w których pierwsze skrzypce gra spójnik unless. Jak to wygląda w praktyce? Kilka przykładów transformacji:

I can’t understand English if people don’t speak slowly.
I can’t understand English unless people speak slowly.

You will get worse if you don’t see a doctor!
Unless you see a doctor, you will get worse.

They won’t let you in if you don’t wear a suit.
They won’t let you in unless you wear a suit.

If John wasn’t very ill, he would turn up to the meeting.
Unless John was very ill, he would turn up to the meeting.

NOT UNLESS – CZY TAKA FORMA W OGÓLE ISTNIEJE?

Okazuje się, że Anglicy to kreatywne bestie, oczywiście pod względem językowym. Nie powinno więc dziwić, że forma not unless jest jak najbardziej poprawna. W wielkim skrócie, not unless może zastąpić only if (tylko, jeśli …) i na odwrót. Proste, prawda?

Will I have to go out today? „Not unless you want to.”
Do you plan to stay longer? „Not unless it’s necessary.”
Shall we visit them next week? „Not unless they invite us.”

Teraz gdy już wiesz, jak stosować not unless w języku angielskim, warto przypomnieć sobie przy okazji zastosowanie konstrukcji if only, która ma zupełnie inne znaczenie od wyżej wspomnianego only if. Praktyka czyni mistrza – do dzieła!